Chociaż zarządzanie jest praktyczną sztuką, obowiązują w nim pewne teoretyczne zasady i kwestie. Muszą być one rozumiane jako sztuka uzyskania wszystkiego, co jest możliwe do osiągnięcia w kontekście dążenia do założonych końcowych celów strategicznych. Obecne podejście do istoty zarządzania jest odmienne od tego, które obowiązywało w ubiegłych latach. Podstawową kwestią, o której należy pamiętać jest ta, iż firma (biznes) nie jest własnością tylko jednej, bądź paru rodzin, lecz także reprezentuje zasoby społeczne, będąc cennym dobrem publicznym, oraz dziedzictwem, które należy pielęgnować dla dobra wszystkich osób zatrudnionych przy produkcji i dystrybucji.
Poniżej przedstawiono kilka innych pojęć związanych z zarządzaniem.
Definicja:
Oba pojęcia, zarządzanie oraz rządzenie odnoszą się do kierowania wydarzeniami, w przeciwieństwie do ulegania im. Jednakże, zarządzanie powinno być traktowane jako coś odmiennego od rządzenia.
Zarządzanie polega na zapewnieniu (świadomym stworzeniu) warunków, by organizacja działała zgodnie ze swymi założeniami, czyli realizowała swoją misję, osiągała zgodne z nią cele i zachowywała niezbędny poziom spójności umożliwiający przetrwanie, czyli wyodrębnienie z otoczenia, i rozwój, czyli realizację misji i celów w przyszłości. (Koźmiński A.K., Jemielniak D. , Zarządzanie od postaw, Wolters Kluwer, Warszawa 2011, s. 18)
Rządzenie jest to wykonywanie władzy za pomocą legalnego przymusu. Źródłem władzy są w tym przypadku legalne uprawnienia osób do rządzenia.
Silna determinacja w osiąganiu celów w biznesie.
Definicja:
W takich przypadkach wymaganym typem przedsiębiorcy będzie „ktoś kogo nie można łatwo pokonać”. Określenie „milcząca wola” może również określać ducha przedsiębiorcy, jednak zdefiniowanie determinacji nie jest łatwym zadaniem z uwagi na jej nieuchwytny charakter. Jest ona jednak jednym z najważniejszych atutów każdego biznesu. Silna determinacja wszystkich stron, wspólny ważny cel pomaga przejść przez sytuacje kryzysowe w biznesie.
Zdaniem Nanus’a i Bennis’a, którzy starannie zgłębili tematykę przedsiębiorczości i przywództwa, które są jednymi z 4 podstawowych kompetencji definiujących ducha przedsiębiorczości (lub przywództwa). Pozostałe niezbędne cechy to: 1. Wizjonerstwo; 2. Skuteczne komunikowanie się; 3. Skuteczna realizacja założonych celów.
Po rocznej edycji programu zaproponowanego przez Komisję Europejską zatytułowanego „Sekret sukcesu” (‘’The Secret of Success’’) mającego corocznie wyłonić jednego skutecznego przedsiębiorcę w każdym kraju Unii Europejskiej, wydaje się oczywiste jak istotny jest ten czynnik w zetknięciu z praktyczną stroną biznesu.
Kreatywność i innowacyjność
Definicja:
„Innowacyjność umożliwia ludziom robienie tego, co chcieliby robić” (Yukka Teras, fiński ekspert d/s transferu wiedzy)
Kreatywność to sposób osiągania, przy pomocy tanich i inteligentnych metod, w pełni satysfakcjonującego efektu. Kreatywność można także określić jako “postawę nastawioną na tworzenie, tkwiącą w każdym niezależnie od wieku”.
W przypadku biznesu – zwłaszcza transferu biznesu – powinno się opracować nowe sposoby zaspokojenia potrzeb potencjalnych klientów, poprzez zastosowanie nowego podejścia i nowych metod. W praktyce, prawie każdy produkt lub usługa – nawet te najbardziej podstawowe i naturalne – mogą być modyfikowane (jako produkt) lub proponowane (jako usługa) w nowym kształcie lub w inny sposób. W przypadku, gdyby takie nowatorskie podejście odpowiadało klientowi, mógłby on tego typu “rozwiązanie” docenić jako możliwość zaspokojenia swoich potrzeb. W taki oto podstawowy sposób podtrzymuje się konkurencyjność wśród firm.
Takie działania są podstawową zachowania firmy w świecie biznesu oraz ochronie nie tylko właścicieli firm rodzinnych i ich dziedzictwa, ale również pracowników, ich miejsc pracy i zapewnienie bytu ich rodzinom.
Wizja biznesu – myślenie biznesowe:
Definicja: Wizja przedstawia nasze wyobrażenie o sobie i firmie oraz o tym, kim chcielibyśmy być jutro.
Myślenie biznesowe polega na zastanowieniu się, jak osiągnąć zamierzony cel. Jest to ściśle związane z Misją firmy.
Biorąc pod uwagę fakt, iż we współczesnym świecie ludzie stanowią podstawowy element współzawodnictwa, rola przedsiębiorcy nie może ograniczać się tylko do wydawania rozkazów. To co jest istotne, to wzbudzenie w pracownikach silnej motywacji, czego można dokonać ukazując im powód, dla którego warto jest wykazać się głębokim zaangażowaniem i determinacją. W obecnych czasach posiadanie Wizji jest podstawową kwestią dla przedsiębiorcy.
Takiej Wizji nie można narzucić, jak ma to miejsce w przypadku przydzielania zadań, przeciwnie, pracownicy muszą się z nią identyfikować, aby móc dać z siebie wszystko i osiągnąć wytyczone cele.
Misja powinna być traktowana jako sposób na zaspokojenie potrzeb klienta, zaproponowanie możliwych rozwiązań dotyczących zaspokojenia jego problemów.
W praktyce, ludzie biznesu powinni pamiętać o tym, iż potencjalni klienci nie kupują produktu lub usługi, lecz wynagradzają za niektóre, zaproponowane możliwie jak najtaniej, dobre rozwiązania swoich problemów. Wszyscy pracownicy firmy powinni być uwrażliwieni na potrzeby klientów i współpracować w celu osiągnięcia zespołowego sukcesu.
Ocena ryzyka
Definicja:
Ocena ryzyka wymaga szczególnej analizy, w trakcie której bierze się pod uwagę nie tylko wszystkie aspekty poszczególnych problemów, ale również bardziej ogólne podejście do ryzyka. Szczególną uwagę poświęca się kwestiom ryzyka związanego z technologią informatyczną i komunikacyjną (ICT).
Ogólne podejście do oceny ryzyka oparte jest na systematycznej analizie, co powinno umożliwić ocenę pewnych poziomów ryzyka związanego z podejmowaniem wyborów w oparciu o kryteria bezpieczeństwa.
W powyższej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest zwrócenie się do wysoko wykwalifikowanego specjalisty, który udzieli skutecznej pomocy. Jednak w przypadku przedsiębiorcy wyważona ocena ryzyka dokonana z wyprzedzeniem nie jest czasami możliwa, ponieważ wybór celów biznesowych jest niekiedy wynikiem zwykłej intuicji. Obecnie taka intuicja, będąca podstawowym czynnikiem w rozlicznych skutecznych przedsięwzięciach, powinna być jak najszybciej sprawdzona przy wykorzystaniu dostępnych narzędzi w celu pozyskania danych dotyczących rynku i konkurencji, które dostarczą informacji na temat ryzyka grożącego z jej strony oraz jego rozwoju przez cały okres działania firmy.
PRZYSTOSOWANIE SIĘ RODZINY DO ZMIAN:
Należy promować działania wspierające tę biznesową umiejętność zwłaszcza w przypadku dostosowania rodzinnego przedsiębiorstwa do nadchodzących zmian.
W przypadku konieczności rozwoju firmy i rozszerzenia jej działalności oraz realizacji przeobrażeń nakreślonych przez przyszłe wizje wszyscy członkowie rodziny jak i pracownicy będą musieli dostosować się do tych zmian, tak aby mogła się ona rozwijać zgodnie z tą wizją.
SPRAWDZIAN UMIEJĘTNOŚCI:
Celem tego działania jest zweryfikowanie, kto w firmie rodzinnej dysponuje lepszymi umiejętnościami i cechami pozwalającymi na rozwijanie firmy i wynajdywanie nowych szans w biznesie.
NAUCZANIE:
Metodologie wprowadzające naukę pojęć związanych z przedsiębiorczością:
Pojęcia dotyczące przedsiębiorczości, przedsiębiorcy, biznesu oraz działalności gospodarczej mogą być rozpowszechniane w środowisku rodzinnego biznesu w celu wyłonienia najbardziej odpowiedniej osoby.
CHARAKTERYSTYKA
W związku z powyższym nauczyciel przeanalizuje, kto w rodzinnym przedsiębiorstwie wykazuje się następującymi cechami:
1. Który z członków rodziny potrafi dostrzec nowe możliwości dla firmy.
2. Który z członków rodziny jest w stanie zaproponować nowe rozwiązania.
3. Który z członków rodziny potrafi zoptymalizować i poszukać nowych zasobów.
4. Który z członków rodziny potrafi stworzyć dobry zespół i zintegrować rodzinę.
5. Który z członków rodziny posiada wiedzę na temat pełnienia różnych ról, rodzinnych wartości, potrafi zadbać o rodzinę i zintegrować ją w okresie transformacji.
Zdolność adaptacji do nowych warunków: zmiany zewnętrzne.
Definicja:
Rzeczywiste zasoby firmy muszą być rozpatrywane w kontekście zewnętrznych warunków, tj. gotowości rynku do przyjęcia i wynagrodzenia oferty biznesowej, czyli do zakupu produktów i usług firmy. Dlatego też istotne jest, aby mieć świadomość zmian zachodzących w świecie zewnętrznym, czyli ogólnego scenariusza i konkretnego rynku.
W obecnych czasach przedsiębiorstwo ma szansę przetrwania tylko wtedy, gdy jest w stanie wprowadzić na rynek takie rozwiązania które będą nieprzerwanie kupowane przez potencjalnych użytkowników, tj. rzeczywistych i potencjalnych klientów.
Globalna konkurencja spowodowała sytuację, w której każdy jest potencjalnie czyimś konkurentem.
W związku z tym, sama zmiana produktów, usług, technologii i podejścia zgodnie z wymogami zmian zachodzących na rynku nie wystarczy - konieczna jest umiejętność przewidywania tych zmian, wręcz przeczuwania ich z dużym wyprzedzeniem i jak najszybsze zrozumienie tych zjawisk.
Specjalistyczna wiedza finansowa i ekonomiczna:
Definicja:
Specjalistyczna wiedza finansowa i ekonomiczna stanowi podstawowy element zarządzania w biznesie. Finanse dotyczą dynamiki pieniędzy, natomiast ekonomia ma do czynienia z danymi liczbowymi oraz sposobem mierzenia wyników działalności firmy.
Jako że temat jest rozległy, proponujemy na początek parę sugestii natury filozoficznej.
Przy właściwym zarządzaniu firmą, pieniądze powinny być efektem, nie ostatecznym celem.
W zarządzaniu przedsiębiorstwem i ekonomii króluje powiedzenie –“Dane liczbowe mówią prawdę, jeżeli tego oczekujesz! Ponadto, pamiętaj, iż mówią one interesujące rzeczy, lecz jeśli zostaną poddane „torturom”, mogą ujawnić parę cennych sekretów!”
Zarządzanie finansowe jest obecnie tak wyspecjalizowanym zagadnieniem, iż należy rozważyć konieczność zatrudnienia doradców.
Umiejętność oceny ryzyka:
Definicja:
Jak już poprzednio (pkt. 1.5) napisaliśmy, ocena ryzyka wymaga szczegółowej analizy. W przypadku gruntownej analizy ryzyka w biznesie, należy zatrudnić specjalistę. Jednakże, czasami ta umiejętność może być jedną z cech przedsiębiorcy, kiedy jest on wnikliwym uczestnikiem rynku.
W tym duchu, przedsiębiorcy, a zwłaszcza ich następcy, powinni mieć świadomość ryzyka, które podejmą nie tylko dla siebie, swojej rodziny, ale również osób zaangażowanych w działalność firm w sytuacji, kiedy wkraczają w nowy etap jej działalności.
Doświadczenie praktyczne często wskazuje, iż na etapie transferu, młodzi liderzy nie mają świadomości z jakimi trudnościami zmagali się ich rodzice i poprzednicy oraz jakie działania podejmowali, co sprawia iż wybierają rozwiązania bez dostatecznej wiedzy na temat ewentualnego ryzyka. Takie rozwiązanie jest wynikiem braku wyobraźni i znajomości problemu.
W takich przypadkach dobrze byłoby, aby rozpoczęli oni projekt pilotażowy lub dokonali rozpoznania otoczenia biznesowego, przez co nie będą ryzykowali całego dziedzictwa firmy w niepewnych przedsięwzięciach.
Rozwiązywanie problemów:
Definicja:
Rozwiązywanie problemów jest rodzajem techniki podejścia do złożonych kwestii w sposób systematyczny. W takim przypadku konieczne jest unikanie improwizacji z jednoczesnym rozważeniem, możliwie w jak najbardziej kompleksowy sposób, wszystkich aspektów konkretnej złożonej sytuacji.
Filozofia podejścia do rozwiązywania sytuacji problemowych oparta jest na systematycznej analizie całej sytuacji, następnie podejmowaniu odpowiedzialnych decyzji i wyborze pewnych priorytetów, przy wykorzystaniu kreatywnego, w miejsce standardowego, myślenia.
Warto zaznaczyć, iż należy unikać nadmiernej pewności siebie w stosowaniu technik rozwiązywania problemów, zwłaszcza wtedy kiedy uważane są za bardzo rozsądne, a więc zwycięskie, podejście do problemu.
Nie stanowią one rozwiązania wszystkich problemów. Przypomnijmy, iż Herbert Simon otrzymał nagrodę Nobla za swoje badania nad istotą, racjonalnego podejścia. Uważał, iż “człowiek ma skłonność wybierania na co dzień nie tego, co jest dla niego rzeczywiście najlepsze, lecz co wydaje się dobre w chwili wyboru”. Następnie parę lat później zyskał sławę, wykazując iż podejście uwzględniające aspekty emocjonalne, które nie biorą pod uwagę wszystkich elementów problemu, może być równie praktyczne i skuteczne na polu konkurencji https://it.wikipedia.org/wiki/Herbert_Simon.